Kreator stron WWW Kreator stron WWWMainboard, (czyli płyta główna) - podstawowa część komputera, na której osadzone są wszystkie tworzące go części. Od płyty głównej zależy typ i liczba możliwych do zamontowania komponentów oraz sposób i szybkość wymiany danych pomiędzy nimi. Płyta główna ma postać dużej płytki drukowanej, na której umieszczone są ścieżki oraz elementy na stałe wmontowane w układ takie jak BIOS chipset czy też gniazda i złącza. Ścieżki umiejscowione są w kilku warstwach płyty drukowanej, służą do przesyłania informacji i prądu pomiędzy komponentami. Gniazda pełnią role dołków, do których wpiąć możemy karty rozszerzeń natomiast złącza służą do podpinania urządzeń peryferyjnych. Płyta główna posiada wiele układów zintegrowanych takie jak układ dźwiękowy lub sieciowy. W magistrali wyróżniamy szynę sterującą, którą przesyłane są sygnały sterujące pracą urządzeń, szynę adresową służącą do przesyłania adresów komórek pamięci, z których procesor chce czytać lub w których chce pisać, oraz szynę danych, której zadaniem jest przesyłanie danych między elementami komputera. Do najważniejszych elementów składowych nowoczesnej płyty głównej możemy zaliczyć:
Podział
Płyty główne można podzielić na mniejsze oraz posiadające większość układów wbudowanych oraz takie, które służą jedynie wymianie informacji między urządzeniami. Poniżej przedstawiam typy płyt głównych, które możemy znaleźć na rynku:
Standard ATX - ogromny krok naprzód, jako nowy typ konstrukcji płyty głównej oraz zasilacza i obudowy, opatentowanych przez firmę Intel.Standard NLX - nowy wprowadzonym przez firmę Intel standard. NLX przewidywał w oparciu o tą platformę, budowę małych, tanich komputerów do sprzedaży detalicznej.
Standard WTX - typ płyty głównej wprowadzony przez firmę Intel. Celem wprowadzenia WTX było zastosowanie go do konstrukcji wieloprocesorowych w serwerach i stacjach roboczych.
Standard ITX - typ płyty głównej promowany przez firmę VIA Technologies. Presja i popyt rynku na urządzenia miniaturowe oraz tanie komputery były powodem wprowadzenia przez VIA produktów ITX w tym segmencie.
Standard BTX - zaproponowany przez firmę Intel i udoskonalony następca standardu ATX. BTX nie został przyjęty przez producentów płyt głównych.
Zasada działania
Jednym z najważniejszych elementów płyty głównej jest BIOS lub EFI który ma za zadanie kierować przebiegiem urządzeń póki nie załaduje się system operacyjny, kości te zamontowane na płycie najczęściej w postaci flaszowej mają możliwość zapisu ustawień taktowania poszczególnych komponentów komputera, ich napięciami oraz ich trybami pracy. Płyta główna jest podstawą dla większości podzespołów komputera. Część znich jest zintegrowana z płytą (np. chipset i bateria), inne osadza się w gniazdach (m.in. procesor, pamięć RAM i karty rozszerzeń). Poprowadzone na płycie głównej ścieżki pełnią rolę kanałów komunikacyjnych pomiędzy poszczególnymi układami, a także służą do przekazywania prądu elektrycznego. Elementami odpowiedzialnymi za zsynchronizowane działanie wszystkich komponentów jest chipset. Na płycie głównej znajduje sie chipset nazywany potocznie mostkami - północny i południowy. Mostek północny usadowiony jest najczęściej w górnej części płyty głównej pomiędzy slotem na procesor a gniazdem AGP/PCIe. Ma on za zadanie nadzorować wymianę informacji pomiędzy pamięcią RAM, procesorem a kartą graficzną. Mostek północny jest połączony z procesorem za pomocą magistrali FSB lub łączy Hyper Transport, układ ten zawiera podstawowy kontroler PCIe lub AGP ( w starszych wersjach) służący do podłączenia najczęściej kart graficznych lub urządzeń wymieniających z procesorem lub pamięcią RAM przesyłając duże ilości informacji. Mostek południowy pełni kontrolę nad interfejsami dysków, wszystkimi złączami oraz niektórymi kontrolerami np. USB. Od stabilności i jakości wykonania płyty głównej zależy wydajność całego systemu.
Dzisiejsze płyty główne posiadają next-gen'owe wbudowane magistrale, umożliwiają podłączenie urządzeń, które potrzebują bardzo szybkiej transmisji danych. Do najważniejszych z nich zaliczamy:
SATA (ang. Serial Advanced Technology Attachment, Serial ATA) - szeregowa magistrala komputerowa, opracowana i certyfikowana przez SATA-IO[1], służąca do komunikacji pomiędzy adapterami magistrali hosta (HBA), a urządzeniami pamięci masowej, takimi jak dyski twarde, napędy optyczne i taśmowe. SATA jest bezpośrednim następcą równoległej magistrali ATA.
PCI Express (ang. Peripheral Component Interconnect Express), oficjalny skrót PCIe, znana również, jako PCI-E, PCI-s, Game-p lub jako 3GlO (od 3rd Generation I/O) pionowa magistrala służąca do podłączania kart rozszerzeń do płyty głównej. Zastąpiła ona magistrale PCI oraz AGP. Istnieje kilka wariantów tej magistrali z 1, 2, 4, 8, 12, 16 lub 32 liniami (każda składająca się z dwóch 2-pinowych części - nadawczej i odbiorczej). Wraz ze wzrostem liczby linii wydłużeniu ulega slot, jego konstrukcja (poprzez wspólną część początkową i jedynie dodawanie na końcu nowych linii) umożliwia to działanie kart, które posiadają złącza wolniejsze niż te, które standardowo obsługuje slot.
Wraz za postępem i miniaturyzacją układów poszły również firmy produkujące pamięci RAM. Dzisiejsze płyty główne mają możliwość podłączenia do 32 GB [4 x 8GB] pamięci DDR3 SDRAM.
Strony www dla firm - szybko i za darmo!
